آزمایش ادرار کاتکول آمین یک آزمایش تشخیصی است که برای اندازهگیری سطح کاتکول آمینها در ادرار استفاده میشود. کاتکول آمینها مواد شیمیایی هستند که توسط غدههای آدرنالین تولید میشوند و نقش مهمی در سیستم عصبی و عملکرد قلب و عروق دارند. این آزمایش ممکن است برای تشخیص بیماریهای مرتبط با غدههای آدرنالین، مانند فئوکروموسیتوما، اختلالات عصبی مرتبط با نقص افراز کاتکول آمینها و یا اختلالات قلبی-عروقی مورد استفاده قرار گیرد.
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته کاتکول آمین چیست؟
این آزمایش با بررسی نمونه ادرار افراد سطح کاتکول آمین ها در بدن را اندازه گیری می کند. کاتکول آمین ها گروهی از هورمون ها می باشند که در پاسخ به هر گونه استرس فیزیکی یا احساسی در خون آزاد می شوند. کاتکول آمین های موجود در درجه اول دوپامین، اپی نفرین (آدرنالین) و نور اپی نفرین هستند. برای اندازه گیری دقیق کاتکول آمین ها، آزمایش ادرار بر آزمایش خون ترجیح داده می شود زیرا استرس ناشی از خون گیری می تواند منجر به سطوح غیر طبیعی کاتکول آمین شود.
کاتکول آمین ها همچنین به عنوان پروتئین هایی شناخته می شوند که انتقال دهنده پیام های عصبی هستند و سیگنال ها را در بدن و مغز حرکت می دهند. این هورمون ها برای مکانیسم های صحیح بدن ضروری هستند و به کنترل طیف گسترده ای از عملکردها مانند فشار خون، ضربان قلب، متابولیسم لیپیدها و متابولیسم گلوکز یا قند کمک می کنند. با این حال، نتایج می تواند به دلیل از دست دادن خون، دمای بیرون، قند خون پایین، ورزش های شدید و حرکت از حالت نشسته به حالت ایستاده یا برعکس متفاوت باشد.
کاتکول آمین ها معمولاً در بدن در مقادیر کم و متغیر در کنار متابولیت ها وجود دارند. این هورمون ها در طول یک موقعیت استرس زا افزایش می یابند.
با این حال، در برخی موارد، تومورهایی مانند فئوکروموسیتوم و پاراگانگلیوما می توانند منجر به تولید بیش از حد هورمون ها شوند که باعث فشار خون ناگهانی یا مداوم، سردرد شدید، تپش قلب، اضطراب و گزگز دست و پا می شود. این تومورها معمولا نادر هستند با این حال اگر درمان نشوند، ممکن است به رشد خود ادامه دهند و در طول زمان وضعیت را بدتر کنند. بنابراین، تشخیص سریع و دقیق برای شروع یک برنامه درمانی موثر مورد نیاز است.
آزمایش کاتکول آمین برای چه استفاده می شود؟
پزشک میتواند برای بررسی علائم و نشانههای تومورهای نادر به نام فئوکروموسیتوم و پاراگانگلیوما، آزمایش کاتکول آمین را تجویز کند. این تومورها در غده فوق کلیوی رشد می کنند و شروع به تولید کاتکول آمین های بیش از حد در بدن می کنند. پزشکان توصیه می کنند که این تومورها باید در صورت امکان با جراحی برداشته شوند، زیرا تمایل دارند با عملکرد منظم آدرنال تداخل داشته باشند و باعث فشار خون بالا شوند. تومورهای سرطانی خطر گسترش به سایر اندام ها را نیز دارند.
اگر پزشک به وجود نوروبلاستوما مشکوک باشد، کودکان نیز می توانند آزمایش را انجام دهند. نوروبلاستوما یک سرطان سیستم عصبی تهاجمی است که اغلب از غدد فوق کلیوی شروع می شود و سطح کاتکول آمین را افزایش می دهد.
بیشتر بخوانید: آزمایش سیتولوژی ادرار چیست؟
چه زمانی انجام آزمایش کاتکول آمین نیاز است؟
اگر فرد علائم مربوط به فئوکروموسیتوم، نوروبلاستوما یا پاراگانگلیوما را نشان دهد، پزشک آزمایش را تجویز می کند.
علائم و نشانه های فئوکروموسیتوم شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب تند
- فشار خون بالا
- عرق کردن شدید
- ضربان قلب سریع
- کاهش وزن غیر منتظره
- سردردهای شدید برای مدت طولانی
- پوست رنگ پریده
- اضطراب شدید و غیر قابل توضیح
در اینجا ذکر این نکته ضروری است که این علائم همیشه نشانگر تومور سیستم عصبی نیستند. این وضعیت بسیار نادر است، بنابراین جای نگرانی زیادی وجود ندارد.
علائم و نشانه های نوروبلاستوم عبارتند از:
- درد استخوان
- درد سینه و شکم
- کمر درد
- توده های بدون درد با رنگ آبی از بافت های زیر پوست
- تورم پاها
- فشار خون بالا
- ضربان قلب تند
- خس خس سینه و اسهال
- برآمدگی کره چشم و سایر تغییرات در شکل چشم و مردمک چشم
- تب
- نواحی تیره اطراف چشم
- کاهش وزن بی دلیل
بیتشتر بخوانید: آزمایشهای تخصصی بررسی اختلالات قلب
آمادگی قبل از آزمایش کاتکول آمین چگونه است؟
آماده شدن دقیق برای آزمایش بسیار ضروری است زیرا سطوح کاتکول آمین بدن به احساسات و فعالیت بدنی حساس است. برخی غذاها و داروها نیز می توانند نتایج آزمایش را مختل کنند، بنابراین حفظ آرامش تا حد امکان مهم است.
قبل از آزمایش، بهتر است از مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها مانند موز، کولاهای کافئین دار، قهوه، شکلات، مرکبات و نوشیدنی های انرژی زا اجتناب شود. برخی از داروهایی که می توانند در آزمایش ادرار اختلال ایجاد کنند عبارتند از استامینوفن، داروهای سرماخوردگی ، داروهای ضد افسردگی، آمفتامین، انسولین، دیورتیک ها و گشادکننده عروق.
بهتر است بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ دارویی قطع نشود.
چه نوع نمونه ای برای آزمایش کاتکول آمین مورد نیاز است؟
برای این آزمایش، جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته لازم است. تمام ادرار به مدت ۲۴ ساعت ذخیره می شود و نمونه در این مدت در یخچال نگهداری می شود. یک ماده نگهدارنده نیز مورد نیاز است و با ظرف جمع آوری ادرار ارائه می شود.
نتایج آزمایش کاتکول آمین به چه معنا است؟
سطح بالای کاتکول آمین ها در ادرار در صورت داشتن علائم و نشانه ها، نشان دهنده وجود تومورهایی است که کاتکول آمین های بیش از حد در بدن تولید می کنند. این نشان می دهد که معاینه بیشتر مورد نیاز است و پس از اینکه نتایج آزمایش شواهد واضحی از وجود تومور را نشان داد، باید مطالعات تصویربرداری برای درک مکان تومور انجام شود. این تست کاملاً حساس است و به همین دلیل مثبت کاذب به راحتی می تواند رخ دهد. نتایج آزمایش به راحتی تحت تأثیر مواد مخدر، استرس، سیگار کشیدن و خوردن غذاهای مختلف مانند نوشیدنی های حاوی کافئین و الکل قرار می گیرد. افرادی که سطوح متوسط به بالا دارند می توانند برای ارزیابی مجدد داروها، سطح استرس و رژیم غذایی با پزشک مشورت کنند تا شرایط و مواد مداخله گر را بررسی کنند.
نتیجه گیری:
آزمایش ادرار کاتکول آمین سطوح بالای هورمون را در بدن بررسی می کند که می تواند نشانه ای از تومورهای نادر آدرنال باشد. این تومورها بزرگسالان و کودکان را تحت تأثیر قرار می دهند و شامل نوروبلاستوم، پاراگانگلیوما و فئوکروموسیتوم می باشند. این تست به تغییرات جزئی در سطح هورمون حساس است، بنابراین پیروی از تمام دستورالعمل های پزشک قبل از انجام آزمایش ضروری است. اگر در نتایج آزمایش سطح کاتکول آمین بالا باشد ، لزوماً به معنی وجود تومور نمی باشد. پزشک در صورت لزوم آزمایشهای اضافی را برای تأیید یا رد تشخیص انجام میدهد.
آزمایشات مرتبط: متانفرین ادرار، آزمایش خون کاتکول آمین ها
اندازه گیری کاتکول آمین ها توسط آزمایشگاه جردن
آزمایش های اپی نفرین ، نور اپی نفرین و دوپامین در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن توسط پرسنل متخصص قابل انجام است. آزمایشگاه جردن با محیطی کاملا بهداشتی و ایزوله آماده خدمت رسانی به شهروندان گرامی می باشد.
لازم به ذکر است که این آزمایشگاه با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طرف قرارداد می باشد.
ساعت کاری آزمایشگاه جردن :
- شنبه تا چهارشنبه ۰۶:۳۰ الی ۲۰:۰۰
- پنجشنبه ۰۶:۳۰ الی ۱۸:۰۰
- روز های تعطیل رسمی ۰۷:۰۰ الی ۱۵:۰۰
جهت هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۵ و ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.